Choroba afektywna dwubiegunowa – znana również jako zaburzenia afektywne dwubiegunowe, a w starszej literaturze jako psychoza maniakalno-depresyjna – polega na naprzemiennym występowaniu epizodów depresji i manii. Pomiędzy innymi pojawiają się najczęściej okresy remisji, które polegają na całkowitym ustąpieniu objawów. W zdecydowanej większości przypadku wiąże się z negatywnymi konsekwencjami dla chorego, które dotyczą wszystkich sfer jego życia.
Objawy choroby należy podzielić na te występujące w epizodzie depresyjnym i na te, które pojawiają się podczas epizodu manii. Są one bowiem od siebie skrajnie różne.
Epizod depresyjny
Typowym dla tej fazy choroby jest obniżający się nastrój. Osobie chorej towarzyszy więc:
– smutek;
– utrata dotychczasowych zainteresowań;
– zmęczenie;
– trudności z koncentracją uwagi;
– zaburzenia pamięci;
– zaniedbywanie codziennych czynności.
Typowa jest utrata zdolności odczuwania przyjemności z tego, co dotychczas dawało radość – aktywności fizycznej, seksualnej czy społecznej.
Epizod maniakalny
W tej fazie u osoby chorej pojawia się:
– podwyższony nastrój;
– zwiększona chęć do interakcji – chory w epizodzie maniakalnym z niezwykłą łatwością wchodzi w kontakt z innymi;
– przyspieszone, chaotyczne myślenie – osoba chora ma trudność z utrzymaniem uwagi, z łatwością się rozprasza, nie może skoncentrować się na wykonywaniu danej czynności;
– zmniejszona potrzeba snu;
– zmniejszona potrzeba jedzenia.
Do tego dochodzą nasilone potrzeby seksualne. Typowe są również zachowania ryzykowne, nieprzemyślane i lekkomyślne. Osoby chore na chorobę afektywną dwubiegunowa w fazie manii nierzadko lekceważą obowiązujące normy i zasady społeczne.
Jak wygląda typowy przebieg choroby?
U każdego pacjenta choroba może przebiegać nieco inaczej. Psychiatrom udało się jednak wskazać pewne prawidłowości występujący u większości chorych. I tak im wcześniej pojawi się choroba, tym większe prawdopodobieństwo, że rozpocznie się ona od epizodu manii. Fazy depresyjne mają natomiast dłuższy przebieg niż fazy maniakalne i to niezależnie od wieku, w którym ujawniła się choroba. Jeśli faza depresyjna pojawia się u osób po pięćdziesiątym roku życia, do typowych objawów zalicza się również lęk oraz objawy psychotyczne.
Jak wygląda leczenie?
Choroba afektywna dwubiegunowa bezsprzecznie wymaga leczenia. Obecnie największy nacisk kładziony jest na stabilizatory nastroju. W przypadku fazy maniakalnej leczenie powinno odbywać się w ośrodku specjalistycznym. Jest to spowodowane faktem, że w przypadku epizodów maniakalnych mających miejsce w codziennym otoczeniu chorego lekarze nie mają wglądu w toczący się proces chorobowy. Taki stan rzeczy może prowadzić do zachowań niezwykle niekorzystnych dla chorego: nieprzemyślanego wydawania pieniędzy, zaciągania kolejnych kredytów, szybkiej i nieodpowiedzialnej jazdy samochodem czy podejmowania ryzykownych zachowań seksualnych.
Oczywiście nawet po zakończeniu leczenia warto monitorować stan zdrowia korzystając z pomocy doświadczonego psychoterapeuty.
